Κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου 1940-45, όπως όλοι οι λαοί της Ευρώπης και ο Βορειοηπειρωτικός λαός τάχθηκε κατά του φασισμού και προσπάθησε να δώσει ταυτόχρονα λύση στην τριπλή κατοχή Ιταλών, Γερμανών και Αλβανών ...

Αυτός ο χάρτης που βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας έχει εκδοθεί το 1913 και καταγράφει τις καταστροφές που έγιναν στη Βόρεια Ήπειρο. Έχει ως θέμα τα θύματα του πολέμου. Κάτω αριστερά εξηγεί τι σημαίνουν οι δίσκοι ανάλογα με τον κώδικα που έχουν. Πιο συγκεκριμένα στη σειρά, διευκρινίζει αν πρόκειται για πόλη ή χωριό άθικτο, λεηλατημένο, πυρπολημένο, πυρπολημένο και λεηλατημένο, εντελώς πυρπολημένο,

ο 1939 η Ιταλία κατέλαβε αμαχητί την Αλβανία και τον επόμενο χρόνο προσπάθησε να εισβάλει μέσω αυτής στην Ελλάδα. Όμως, με τις νίκες που σημείωσε ο ελληνικός στρατός προωθήθηκε και εισήλθε για τρίτη φορά στην Β. Ήπειρο. Η προέλαση του στρατού και η απελευθέρωση κάθε πόλης γιορταζόταν όχι μόνο από τους αυτόχθονες Έλληνες των περιοχών αυτών αλλά και από όλη την Ελλάδα που ζούσε τον παλμό των επιχειρήσεων στα βουνά του μετώπου.

Με την κήρυξη του Α' Παγκοσμίου πολέμου ο ελληνικός στρατός εισέρχεται, στις 27 Οκτωβρίου 1914, για δεύτερη φορά στην περιοχή, "καταλύοντας" τυπικά την προσωρινή κυβέρνηση και θέτοντας πλέον την περιοχή υπό την προστασία του ελληνικού κράτους. Η Ιταλία, για να ενισχύσει τη στρατηγική της θέση, κατέλαβε τον Αυλώνα.

Με την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων οι Αλβανοί κοινοποίησαν στις Μεγάλες Δυνάμεις, την αμέριστη υποστήριξή τους απέναντι στους Νεότουρκους καθώς έτσι εξυπηρετούσαν και τα δικά τους συμφέροντα. Έτσι στις 7 Δεκεμβρίου 1912 ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε αρχικά την Κορυτσά.

Το αμφιθέατρο του Βουθρωτού. Η περιοχή υπήρξε δέκτης του Χριστιανισμού από τον 1ο αιώνα μ.Χ., με τις περιοδείες του Απόστολου Παύλου. Όμως η επικράτηση της νέας θρησκείας στην περιοχή παρατηρείται περίπου τον 4ο αιώνα. Ηπειρώτες μάρτυρες της περιοχής υπήρξαν ο Άγιος Ελευθέριος (επίσκοπος Αυλώνας), Άγιος Δονάτος (Επίσκοπος Φοινίκης), Διάκονος Ίσαυρος.

Ελληνικές περιοχές της Ηπείρου τον 5ο - 6ο αιώνα π.Χ. Από τη δεύτερη χιλιετία προ Χριστού ζούσαν διάφορα ελληνικά (ηπειρώτικα) φύλα, τα κυριότερα ήταν οι Θεσπρωτοί, οι Χάονες, οι Μολοσσοί. Ιδιαίτερα, η περιοχή που εκτείνεται από τις ακτές της Αδριατικής, περιλαμβάνοντας τις περιοχές του Ογχησμού (σημερινών Αγίων Σαράντα) και Βουθρωτού ως την λίμνη Αχρίδα στην ενδοχώρα, κατοικούνταν από τους Χάονες (Χαονία).

Ο γεωγραφικός όρος Βόρεια Ήπειρος, ή Βόρειος Ήπειρος, αναφέρεται στο τμήμα της ιστορικής περιοχής της Ηπείρου χρησιμοποιούμενος κυρίως στην Ελλάδα και την ομογένεια από επίσημους και ανεπίσημους, πολιτικούς και μη, παράγοντες[1], ορισμένες φορές και με αλυτρωτικό περιεχόμενο.